September 17, 2025
'Popwashing'
Nee, ‘I don’t like Mondays’ gaat niet over maandagen – en zo wordt veel muziek verkeerd begrepen
Liedjes over stalking worden grijsgedraaid op bruiloften en vakantiedeuntjes belanden als soundtrack in Amerikaanse deportatievideo’s: al decennia worden popnummers verkeerd begrepen. Negen opvallende voorbeelden op een rij.
Hold My Hand, Jess Glynnes zomerhit uit 2015, werd in juli opeens een politiek wapen. De vrolijke melodie belandde zonder pardon onder een deportatievideo van het Amerikaanse Witte Huis. Op de video, gedeeld op X, zijn mannen in handboeien te zien die op een vliegtuig worden gezet, met op de achtergrond het vrolijke vakantiedeuntje van Glynne. ‘Sick’, noemde de zangeres noemde dit politieke misbruik van haar nummer, want het gaat juist over steun en troost in tijden van onzekerheid en angst.
Closing Time, de hit van Semisonic uit 1998, trof onlangs eenzelfde lot. De regel ‘you don’t have to go home, but you can’t stay here’ werd dit voorjaar losgerukt uit zijn context en ingezet als soundtrack voor uitzetting, terwijl het nummer bedoeld was als metafoor voor hoop en een frisse start.
Dat soort misverstanden kleeft al decennia aan grote hits. Wat hebben Bruce Springsteens Born In The U.S.A. en Wonderwall van Oasis gemeen? Het een lijkt een uiting van volkstrots, het ander een liefdeslied, maar hun makers bedoelden ooit iets heel anders.
Op het verkeerde been
Oasis deelde met Wonderwall een sneer uit naar The Beatles. Springsteen bezingt de desillusie van een Vietnamveteraan, zonder een spoortje vaderlandsliefde. Maar zijn protestlied heeft sinds de inauguratie van Donald Trump een nationalistisch stempel gekregen, zeker rond de Amerikaanse nationale feestdag op 4 juli.
Ook het nummer Independence Day van Martina McBride wordt steevast ingezet bij 4 juli-feesten, terwijl het in werkelijkheid gaat over huiselijk geweld.
Van You’re Beautiful (James Blunt) tot The A Team (Ed Sheeran): talloze popklassiekers kregen gaandeweg een heel andere betekenis. Soms door ironie, soms door misverstanden, soms simpelweg omdat een melodie verleidelijker klinkt dan de rauwe inhoud die de tekst communiceert. Welke nummers zetten luisteraars notoir op het verkeerde been? En wat wilden de makers er eigenlijk écht mee zeggen?
♪ Hotel California – Eagles (1976)
‘You can check out any time you like, but you can never leave’
Weinig nummers hebben zo’n hardnekkige mythevorming aangewakkerd als Hotel California van Eagles. Sinds de release in 1976 wordt het nummer letterlijk opgevat: luisteraars zoeken het ‘hotel’ op Google Maps, en er bestaan in Mexico nota bene rondleidingen langs een gelijknamig gebouw. Volgens sommige complottheorieën is het zelfs een verwijzing naar een satanisch genootschap.
De band heeft herhaaldelijk benadrukt dat het nummer niets met een concrete locatie te maken heeft. Tekstueel is het een metafoor voor de verlokkingen en valkuilen van de Californische levensstijl in de jaren zeventig, waarin de droom van succes snel kan omslaan in een gevoel van gevangenschap. ‘You can check out any time you like, but you can never leave’ onderstreept dat beklemmende gevoel.
Het misverstand houdt stand omdat de melodie en sfeer filmisch en verhalend zijn. De commerciële kant van die misinterpretatie is duidelijk: merchandise, toeristische tours en covers blijven gretig aftrek vinden, terwijl de kern van het nummer juist draait om de schaduwzijde van roem en overvloed.
In 2016 reageerde zanger Don Henley op de Amerikaanse zender CBS: ‘Hotel California gaat eigenlijk niet over Californië; het gaat over Amerika. Het gaat over de duistere keerzijde van de Amerikaanse droom. Over excessen, over narcisme. Over de muziekindustrie.’
♪ One Way Or Another – Blondie (1978)
‘One way or another, I’m gonna find ya / I’m gonna get ya, get ya, get ya, get ya’
Met zijn opzwepende gitaarlijn en Debbie Harry’s zelfverzekerde voordracht klinkt One Way Or Another als een speels liedje over vastberaden verliefdheid. Sinds 1978 is het ingezet in reclames, films en zelfs als onschuldige bruiloftsmeezinger.
Maar dat bruidsboeket kan beter ingeruild worden voor een straatverbod, want eigenlijk gaat de tekst over stalking. Harry schreef het naar aanleiding van haar eigen ervaring met een man die haar langdurig lastigviel en bedreigde – een kant van haar leven die zelden aan de oppervlakte kwam.
Regels als ‘one way or another, I’m gonna find ya, I’m gonna get ya’ krijgen in dat licht een beklemmende lading. Het ironische is dat juist Harry’s energieke performance de dreiging maskeert. De toon is licht en dansbaar, waardoor de tekst minder serieus lijkt, alsof iemand je huppelend volgt tot aan je voordeur.
Dit contrast tussen muziek en boodschap maakt dat het nummer al decennialang verkeerd begrepen wordt. Maar in een tijd waarin stalking juridisch en maatschappelijk serieuzer wordt genomen, klinkt de tekst harder en een stuk minder onschuldig dan toen.
♪ I Don’t Like Mondays – The Boomtown Rats (1979)
‘(Tell me why) I don’t like Mondays / I wanna shoot, ooh / The whole day down’
In januari 1979 opende de 16-jarige Brenda Spencer het vuur op een basisschool in San Diego, waarbij ze twee mensen doodschoot en meerdere kinderen verwondde met het geweer dat ze met kerst cadeau had gekregen. Haar verklaring voor de daad: ‘I don’t like Mondays. This livens up the day.’
Bob Geldof, destijds frontman van The Boomtown Rats, hoorde het verhaal live op de radio en schreef vrijwel onmiddellijk een nummer over een van Amerika’s eerste grote schoolschietpartijen. Muzikaal is het een luchtige pianoballade, met een refrein dat los lijkt te staan van die gruwelijke nieuwsgebeurtenis. Dat maakt dat het nummer door sommigen wordt gezien als een algemene uiting van maandagochtendfrustratie, compleet met meezingbaar refrein.
In werkelijkheid is het een indringende beschrijving van een zinloos bloedbad, waarin regels als ‘the silicon chip inside her head gets switched to overload’ en ‘and school’s out early and soon we’ll be learning / And the lesson today is how to die’ rechtstreeks verwijzen naar Spencers daad. Dat contrast tussen melodie en onderwerp heeft van het nummer een hit, maar ook een verkeerd begrepen klassieker gemaakt. Het wordt nog altijd op radiozenders gedraaid, zonder context en veelal op maandagochtend.
♪ One – U2 (1992)
‘We’re one, but we’re not the same / We get to carry each other’
One wordt vaak gezien als hét duet over verbondenheid, liefde en samenzijn. Het nummer heeft die reputatie deels te danken aan liefdadigheidsevenementen en publieke optredens waarbij het als boodschap van eenheid wordt gepresenteerd.
De werkelijkheid is minder rooskleurig. One ontstond uit diepe spanningen binnen de band tijdens de opnames van het album Achtung Baby in Berlijn. De tekst gaat over afstand, miscommunicatie en uit elkaar groeien, zowel in persoonlijke relaties als in bredere zin.
Het refrein ‘We’re one, but we’re not the same / We get to carry each other’ is minder romantisch dan het klinkt: het beschrijft de pijn van mensen die aan elkaar vastzitten, maar fundamenteel verschillend zijn geworden. Leadzanger Bono heeft meermaals aangegeven dat het niet bedoeld is als liefdeslied of openingsnummer op bruiloften. Maar de misinterpretatie blijft bestaan, mede door de gedragen melodie en het emotionele gitaarspel van The Edge.
Daardoor voelt One aan als een verzoeningslied, zelfs wanneer de tekst het tegendeel vertelt. Het is precies die spanning die het nummer tot een van de meest gelaagde en tegelijkertijd meest verkeerd begrepen nummers in de popgeschiedenis maakt.
♪ Wonderwall – Oasis (1995)
‘Backbeat, the word is on the street / That the fire in your heart is out’
Liam en Noel Gallagher van Oasis.Bron Getty Images
Oasis is terug op tour – voor het eerst sinds de Gallagher-broers in 2009 met ruzie uit elkaar gingen. De monsterhit Wonderwall beleeft dus een revival. Sinds de release in 1995 groeide het uit tot een van de meest herkenbare en gecoverde popnummers van de afgelopen decennia. Voor velen is het een romantische liefdesverklaring; de regel ‘After all, you’re my wonderwall’ wordt universeel gezien als synoniem voor ‘Ik houd van je’. Toch wijst veel op een andere betekenis.
De titel verwijst waarschijnlijk naar Wonderwall Music, het eerste soloalbum van George Harrison uit 1968, en de tekst zit vol verwijzingen naar The Beatles. Het woord ‘backbeat’ in ‘Backbeat, the word is on the street / That the fire in your heart is out’ lijkt een commentaar op de band, en verwijst ook naar de film Backbeat (1994) over de vroege Beatlesjaren in Hamburg. ‘And all the roads we have to walk are winding’ doet sterk denken aan The Long And Winding Road.
Halverwege de jaren negentig stonden The Beatles opnieuw volop in de aandacht, terwijl Oasis met Definitely Maybe en (What’s The Story) Morning Glory? doorbrak in de schaduw van de legendarische band uit Liverpool. Officieel bevestigd hebben de Gallaghers het nooit, maar veel wijst erop dat Wonderwall eerder gaat over muzikale rivaliteit en erkenning dan over een geliefde.
♪ You’re Beautiful – James Blunt (2005)
‘I saw your face in a crowded place / And I don’t know what to do / ‘Cause I’ll never be with you’
Toen James Blunt in 2005 wereldwijd doorbrak met You’re Beautiful, werd het onmiddellijk omarmd als een (mier)zoet liefdeslied. Het refrein, eenvoudig mee te zingen en verpakt in een dromerige melodie, lijkt een oprechte liefdesverklaring. Het leverde Blunt zelfs drie Grammy-nominaties op en zorgde dat hij in één klap van onbekende singer-songwriter naar internationale ster transformeerde. Maar wie verder luistert, hoort een heel ander verhaal.
Blunt schreef het nummer na een toevallige ontmoeting met zijn ex-vriendin in de Londense metro. Hij zag haar met een andere man en werd overspoeld door herinneringen en verlangen. De regels ‘she could see from my face that I was fucking high’, ‘I saw your face in a crowded place / And I don’t know what to do / ‘Cause I’ll never be with you’, en de obsessieve herhalingen in het refrein maken duidelijk dat dit geen romantisch tafereel is, maar een moment van ongemakkelijke fixatie, versterkt door drugsgebruik.
De zanger zelf noemt het maar verontrustend dat mensen het nog altijd draaien op hun bruiloft of bij hun eerste dans. In zijn eigen woorden: ‘Die mensen zijn fucked up.’
♪ The A Team – Ed Sheeran (2011)
‘And in a pipe, she flies to the Motherland / Or sells love to another man. It’s too cold outside, for angels to fly’
Met een breekbare gitaarlijn en fluisterzang klinkt The A Team op het eerste gehoor als een melancholische ode aan een geliefde: ‘She’s in the Class A Team.’ In werkelijkheid gaat het over een jonge vrouw die worstelt met een zware drugsverslaving. Ed Sheeran schreef het na een optreden in een opvanghuis voor daklozen, waar hij het verhaal hoorde van een heroïneverslaafd meisje, Angel, dat in de marge van de samenleving leefde. Vandaar de regel ‘It’s too cold outside, for angels to fly’.
In de tekst komen schrijnende beelden voorbij: ‘Her face seems / Slowly sinking, wasting / Crumbling like pastries’ en ‘Long nights, strange men’ schetsen het uitzichtloze bestaan van iemand die haar lichaam verkoopt om haar verslaving te bekostigen.
De titel verwijst naar ‘Class A drugs’: in het Verenigd Koninkrijk de officiële aanduiding voor de zwaarste en schadelijkste middelen, zoals heroïne en cocaïne. Het contrast tussen de troostende melodie en de rauwe inhoud zorgt ervoor dat veel mensen het nummer pas laat doorgronden – als ze al getrouwd zijn, bijvoorbeeld. Een lied dat zacht klinkt, maar hardop gelezen moet worden.
♪ Swimming Pools (Drank) – Kendrick Lamar (2012)
‘Nigga, why you babysittin’ only two or three shots?
I’ma show you how to turn it up a notch.
First, you get a swimming pool full of liquor, then you dive in it.’
Met zijn diepe bas en hypnotiserend refrein groeide Swimming Pools (Drank) in 2012 uit tot een wereldwijd party-anthem: dj’s draaien het maar al te graag als feestnummer, mede door de herhaling van ‘Pour up (drank), head shot (drank)’. Maar de inhoud is verre van feestelijk. Kendrick Lamar schreef een wrange meditatie over alcoholisme, groepsdruk en zelfverachting.
In de coupletten voert hij een interne dialoog: de stem van zijn geweten tegenover de stem van verleiding – en niemand wint. De dubbelzinnigheid maakt het nummer tot een buitenbeentje, een hit die tegelijk waarschuwt en verleidt.
Het verklaart ook waarom het ironisch gebruikt blijft worden, zoals onlangs nog in Netflix-hitserie Too Much van regisseur/actrice Lena Dunham. Tijdens een chique bruiloft vol rijke en zelfverzekerde gasten mompelt Kendrick schamper: ‘Some people wanna fit in with the popular, that was my problem / I was in a dark room, loud tunes, lookin’ to make a vow soon / That I’ma get fucked up, fillin’ up my cup.’ Het refrein is catchy, ja, maar ook klinisch koud. Een mantra van zelfvernietiging in slow-motion.
♪ Sylvia – Klangstof (2022)
‘I can hear you through the walls, Sylvia / I can mend your broken heart, Sylvia’
Niet elke vrouw met een liedje dat naar haar is vernoemd is een femme fatale, muze of harteloze ex. Veel luisteraars zullen denken dat Sylvia, van de voormalige Nederlandse indierockband Klangstof, een melancholische ode aan een verloren geliefde is. In werkelijkheid gaat het over Jos, het broertje van frontman Koen van de Wardt.
Als kind hoorde Van de Wardt hem door de muur huilen tijdens ruzies van hun ouders. ‘I can hear you through the walls, Sylvia / I can mend your broken heart, Sylvia’ is rechtstreeks aan hem gericht. Maar de naam Jos zingt niet heel lekker, Sylvia wél. Daarnaast wilde Van de Wardt zijn broertje ook een beetje beschermen.
Net zoals Dolly Parton een naam nodig had voor haar rivale en uit gemak die van een willekeurige jonge fan pikte (‘Jolene, Jolene, Jolene, Joleeeene...’), koos Koen voor een naam die hem deed denken aan afstand en vergankelijkheid. Het is een les in projectie: luisteraars horen romantiek waar verdriet woont. En dat maakt het prachtige Sylvia – met z’n dromerige synths en fluisterzang – des te schrijnender.
